Bohdan

Toelichting herkomst en betekenis

Bohdan of Bogdan (Cyrillisch: Богдан) is een Slavische mannelijke naam die voorkomt in alle Slavische landen als Tsjechië, Polen en Oekraïne, evenals in Roemenië en Moldavië. De naam is afgeleid van de Slavische woorden Bog/Boh (Cyrillisch: Бог), wat "god" betekent, en dan (Cyrillisch: дан), wat "gegeven" betekent. Als het vieren van je geloof en je cultuur bovenaan je takenlijst staat, dan zou deze lieve naam die "Gods geschenk" betekent alle juiste vakjes moeten aankruisen. Deze naam heeft niet alleen een sterke Oekraïense aanwezigheid, maar hij pronkt ook met een zusternaam - Bogdan - met Slavische oorsprong. Het maakt niet uit welke cultuur je het meest boeit, deze naam viert baby als een geschenk. De naam lijkt een vroege calque te zijn van het Griekse Theodore (Theodotus, Theodosius) met dezelfde betekenis. De naam wordt ook als achternaam gebruikt. Bogdana is de vrouwelijke versie van de naam. Meest bekende drager van de naam is misschien wel Bohdan Chmielnicki (1595-1657). Hij was hetman van de Zaporozje-Kozakken, een groep Oost-Slavische strijders die redelijk onafhankelijk, maar onder het gezag van de Poolse kroon opereerden in het huidige Oekraïne. Zij hadden hun basis rondom de rivier de Dnjepr en vochten tegen de Tataren die Turken op de Krim en in Zuid-Oekraïne. In 1648 kwam hij in opstand tegen de Poolse koning en nam hij Kiev in. De direct aanleiding zou een persoonlijk dispuut van Chmielnicki met een Poolse magnaat zijn. De dieperliggende oorzaak is waarschijnlijk een groeiende tegenstelling tussen de Poolse heersers en de Oost-Slavische onderdanen in de gebieden van het Pools-Litouws Gemenebest. De inwoners van deze gebieden waren Orthodox, terwijl de elite steeds vaker katholiek en Poolssprekend werd. De opstand van 1648 was een succes en Chmielnicki werd de leider van een onafhankelijke staat aan de linkeroever van de Dnjepr. Beseffende dat deze staat zonder bondgenoten niet levensvatbaar was, sloot hij in 1654 het verdrag van Perejaslav, waardoor de Kozakken onder invloed van het Russische Rijk kwamen te staan. Bekende dragers van de naam zijn verder onder meer de Oekraïnse voetballer Bohdan Butko en de Brits-Poolse acteur Bohdan "Bo" Poraj-Pstrokonski.